dinsdag 26 juli 2016

Saverys Albert

Albert Saverys (Deinze, 12 mei 1886 - Petegem, 29 april 1964) was een van de meest vooraanstaande Belgische kunstschilders van het interbellum. Met aanvankelijk luministische (tot 1920) en later expressionistische Leiezichten te Deinze en Astene, schaatsertjes, landschappen, marines en stillevens verwierf hij nationale en internationale faam.


Saverys wordt vaak geassocieerd met de derde Latemse groep, maar behoort er strikt genomen niet toe. Saverys onderging tal van invloeden, maar verwerkte deze in een geheel eigen nerveuze penseeltoets, die tussen 1914 en 1922 op Van Gogh en het luminisme geïnspireerd is, en daarna door haar vlotheid, kleurrijkdom en schijnbaar losse compositie doet denken aan het even volumineuze oeuvre van zijn tijdgenoot, de Franse fauvist Maurice de Vlaminck, die hij persoonlijk kende. In tegenstelling tot de Vlaamse expressionisten uit zijn tijd, en tegen de achtergrond van een sterk gepolariseerd Europa, bracht Saverys een schilderkunst zonder zwaarwichtige doctrine, die bekoort door de zelfstandige werking van kleur en vorm waarin het landschap als kapstok voor de artistieke bevrijding fungeert.

Tentoonstellingen en musea[bewerken]
Saverys kende gedurende heel zijn carrière een drukke tentoonstellingsactiviteit met als hoogtepunt een retrospectieve in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel in 1937 en deelnames aan tentoonstellingen in de meeste Europese hoofdsteden, de Biënnale van Venetië, New York en Tokio. Zijn werken zijn terug te vinden in de collecties van het Centre Pompidou (Parijs), de Hermitage (St.-Petersburg), de Galleria d'Arte Moderna (Venetië), het Stedelijk Museum (Amsterdam) en de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten (Brussel). Zijn ononderbroken commerciële succes verleidde hem na 1940 soms tot overproductie, maar zijn beste werk toont hem als de ongebonden meester van de kleurexpressie, gevat in een niet-aflatende stroom van los gestructureerde landschapsbeelden.

Het Museum van Deinze en de Leiestreek ontving in de lente van 2014 9000 bezoekers naar aanleiding van een overzichtstentoonstelling o.l.v. commissaris Drs. J. Pauwels.








  




























bron: http://www.deinzevolgenswilly.be

Museum van Deinze en de Leiestreek - ALBERT SAVERYS - 1 maart 15 juni 2014

Gepost door Willy op 27 februari 2014.
foto
Museum van Deinze en de Leiestreek - ALBERT SAVERYS -
1 maart 15 juni 2014


Ter gelegenheid van het 50 jaar overlijden van de kunstenaar, organiseert het Museum van Deinze en de Leiestreek een grote tentoonstelling gewijd aan Albert Saverys. Voor het eerst in 30 jaar zullen tal van schilderijen, aquarellen en meubels die sinds lang verspreid waren over privéverzamelingen, bijeengebracht worden. Zelden geziene foto s, privéfilmpjes en documenten brengen de bijna vergeten wereld van Saverys terug tot leven.

Het aandachtspunt van de tentoonstelling is Saverys vrijwel onbekend, impressionistisch oeuvre van vlak voor en tijdens de Eerste Wereldoorlog en de schilderijen waarmee hij in de jaren 20 grote successen behaalde. Ter Kauwkeshoek, Saverys villa-atelier aan de Leie, groeide al vlug uit tot een artistieke ontmoetingsplek. De tentoonstelling plaatst de kunstenaar terug in de culturele kringen van zijn tijd. Saverys was immers bevriend met tal van grote figuren uit het Interbellum: Claus, Huys, de broers De Saedeleer, Servaes, de broers De Smet, Cantré en Van den Berghe. Ook van hen zal werk te zien zijn.

Er wordt verder aandacht besteed aan de bijzondere band met de Kortrijkse industrieel Jozef de Coene en aan de Leietocht die koningin Elisabeth in 1931 op De Waterhoen maakte met een uitgelezen groep schilders, schrijvers en intellectuelen.

De andere grote liefde van Saverys: de zee, wordt belicht aan de hand van zijn grote visstillevens met bijzondere aandacht voor de Westhinder, de modernistische villa in Het Zoute, die hij door zijn vriend Henry Van de Velde liet bouwen.

Tot slot wordt doorheen de tentoonstelling ook de rol van de familie Saverys in het plaatselijke culturele en amusementsleven belicht, waaronder hun rol in het Vlaamsch Gezelschap, de Kunst en Oudheidkundige Kring, stoeten, bals en toneelavonden van Vooruit, het Landjuweel en het indrukwekkende St. Poppo-spel.


Albert Saverys
Vanaf het einde van de negentiende eeuw worden tal van kunstenaars aangetrokken door de rust en landelijke eenvoud rond de Leie. Vooral rond Sint-Martens-Latem ontwikkelt zich in de loop van de jaren een vrijwel mythische sfeer rond twee groepen, met schilders als o.a. Van den Abeele, De Saedeleer, Van de Woestyne, Servaes, Van den Berghe en de broers De Smet.

De Leie en haar oevers fascineren ook de Deinzenaar Albert Saverys (1886-1964),
die bevriend is met de meeste van deze kunstenaars. Decennialang observeert hij
de rivier doorheen het ritme van de seizoenen. Zo weet hij zich als de stoute colorist van
de Leiestreek een specifieke plaats te veroveren in de artistieke wereld van zijn tijd.

In het zog van Emile Claus ontstaat in de streek een fascinatie voor het licht. Ook Saverys werk wordt hierdoor gekenmerkt. Hij verwerkt in zijn vroegste schilderijen
de invloeden van het impressionisme, neo-impressionisme, japonisme en symbolisme.

Terwijl hij tijdens de Eerste Wereldoorlog nog wegvlucht in een poëtische droomwereld, voelt hij de schok die door de samenleving gaat des te meer aan bij de beëindiging ervan. Duidelijk geïnspireerd door de Sturm und Drang van het moment roept hij met brede penseelstreken kosmische krachten op in donkere oevers of in kale besneeuwde valleien belicht door een mysterieuze zon. Hij laat zijn fantasie de vrije loop in evocaties van druk bezochte volkskermissen. De levensdrang en het optimisme die hem kenmerken, halen het snel op de somberheid en al gauw dringt de kleur opnieuw door in zijn oeuvre.

Saverys stelt in die jaren tentoon in belangrijke Brusselse galeries als Le Centaure en Giroux. Zijn werk prijkt op tal van tentoonstellingen in het buitenland, zoals de Biënnale van Venetië en Pittsburgh International. Het grote commerciële succes laat hem toe een villa-atelier met zicht op de Leie te bouwen. Ter Kauwkeshoek wordt een ontmoetingsplek voor kunstenaars, letterkundigen, verzamelaars, critici en museumdirecteurs. Zij worden er ontvangen met een gulheid die spreekwoordelijk wordt. Het door de gastvrije en joviale Saverys opgebouwde netwerk bestond niet alleen uit bevriende kunstenaars als Modest Huys, Gustave en Leon De Smet, Jozef Cantré, Isidore Opsomer, schrijvers als Stijn Streuvels, Felix Timmermans, Herman Teirlinck en Willem Putman, maar omvatte tevens architecten als Henry Van de Velde, industriëlen als Jozef de Coene, politici als Camile Huysmans en kunstpromotors als P.G. Van Hecke en Emile Langui.

Als artistiek adviseur bij de Kunstwerkstede De Coene in Kortrijk maakt Saverys tal van ontwerpen voor kamerschermen, wanddecoratie en meubels. Intiem bevriend met de gebroeders De Coene, is hij een vaste gast op hun bekend geworden maandagen, hun grote feesten en de vaak hilarische bijeenkomsten van de Mijol-Club. Saverys is regelmatig van de partij op de tochten met t Haantje, spoedig vervangen door De Waterhoen.

Eén van die memorabele uitstappen wordt door Streuvels beschreven in Op Vlaamse Binnenwateren. De band Saverys-Streuvels is zeer hecht. Zij gaan vaak bij elkaar op bezoek en Saverys illustreert verschillende boeken van zijn vriend.
Saverys voelt zich goed aan de kust, waar hij in 1926 een eerste villa betrekt. Enkele jaren later bouwt Henry van de Velde er voor hem De Westhinder. Aan de Noordzee ontstaan Saverys eerste stillevens met vissen en een reeks opvallende werken waarin vissers centraal staan.

In de jaren dertig worden Saverys doeken harmonieuzer. Er gaat een klassiek aandoende rust van uit. Vanuit zijn nieuw atelier in de molen van Astene schildert hij brede panoramische landschappen in een weelderig coloriet. Reeds vanaf het einde van de jaren 20 reist de immer nieuwsgierige Saverys herhaaldelijk naar Frankrijk. In Normandië laat hij zich gaan in verfijnde aquarellen. Tijdens de oorlog komt hij onder de bekoring van het Ile-de-France en knoopt hij op zijn eigen manier opnieuw aan met het impressionisme

Ook de doeken die hij terug in Vlaanderen schildert tonen een hernieuwde aandacht voor het vluchtige effect van het licht door het gebladerte.

Saverys wordt in de jaren 50 een schilderkunstig begrip, de grand seigneur van de Vlaamse schilderkunst . Met zijn steeds jeugdige blik laat hij zich niet in één richting onderbrengen. Ook op latere leeftijd blijft hij een grote productiviteit aan de dag leggen en is hij wat verkoop betreft nog altijd even populair. De thema s blijven grotendeels dezelfde: de Leie, de zee, stillevens en bloemstukken. Gedreven en vol levenslust schildert hij verder. Impulsief op het doek gezet vloeien vorm en steeds heviger kleuren in elkaar.

3 opmerkingen:

  1. MuDeL-Bietenoogst-125jaar-Emile_CLAUS-XavierDeCocklaan-SintMartensLatem-dePAX-hetCHALETdeDEURLE-deRIVA-DEURLE-DE_COENE-Interieur

    Aan Vrienden en Documentalisten van het 'De Coenemeubeldesign Kortrijk 1900-1975'

    Geachte,

    Zondag 20 september 2015 wordt het 125 jarig bestaan van het schilderij BIETENOOGST van kunstschilder Emile CLAUS met een passend evenement door het Museum van Deinze en de Leistreek gevierd. Emile Claus, de kunstschilder die in Sint-Eloois-Vijve in 1849 werd geboren en in Astene in 1924 is overleden, plaatste 125 jaar geleden zijn schildersezel aan de Xavier De Cocklaan te Deurle-Sint-Martens-Latem. Het landschap dat Emile Claus daar toen zag was bijna volkomen identiek aan wat men er vandaag kan zien, met onder andere een partij bieten. Hij schilderde de boerenmensen die de bieten aan het oogsten waren. Dit grote schilderij uit 1890 werd BIETENOOGST genoemd en is nu het pronkstuk van de collectie van het Museum van Deinze en de Leiestreek.

    Naar aanleiding van dit evenement zijn op de site aan de Xavier De Cocklaan een drietal feesttenten gebouwd om de bezoekers van een performance te laten genieten en er ook aan deel te nemen. Immers men zal er zich kunnen omkleden in de stijl van de boerenmensen van 125 jaar geleden en zelf kunnen helpen de bieten die er dit jaar zijn gegroeid, te oogsten.

    Na 25 jaar zijn er op de site opnieuw gebouwen te zien, weliswaar onder de vorm van tijdelijke feesttenten. Immers in 1990 is op deze plaats de feestzaal, RIVA-DEURLE genaamd, afgebrand. Deze feestzaal was gedurende meer dan 30 jaar gekend om er onder andere na een daguitstap met de bus de avond nog gezellig door te brengen. Het beeld van de RIVA-DEURLE met zijn jaren zestig look en met bussen op de parking staat nog van velen in het geheugen gegrift. Eén zwart-wit foto hiervan konden wij van de gemeente Sint-Martens-Latem ontvangen.

    Maar reeds in de jaren twintig werd op die plaats een villa gebouwd die in de art-deco-modernistische stijl was ontworpen. Aan de villa werd toen de naam PAX gegeven. De eigenaar J. CORTEN heeft de villa als ‘Café-Restaurant’ in de jaren twintig en het begin van de jaren dertig uitgebaat. Het ontwerp van de villa vertoonde veel gelijkenis met de villa en de polykliniek van dokter Adriaan MARTENS, ontworpen in dezelfde periode door de gekende Belgische architect Henry van de Velde. Deze beide geklasseerde gebouwen staan slechts een paar honderd meter van de site, langs dezelfde baan richting Deinze.

    In de jaren dertig heeft de toenmalige eigenaar ‘M. Buyse’ het interieur door de KORTRIJKSE KUNSTWERKSTEDE GEBROEDERS DE COENE laten inrichten. De villa werd als café-restaurant uitgebaat en kreeg de naam CHALET DE DEURLE.

    Van het interieur zijn oude zwart-wit foto’s bekend waarop een gedeelte van het De Coene-interieur is te zien. De Coene heeft er de laat-art-deco-modernistische stijl, van circa 1937, gehanteerd. De meubelen werden in geceruseerde eik uitgevoerd. Op de foto’s bemerken wij zetels, ronde tafels, een toog, barkrukken… Een van de zetels die er oorspronkelijk stonden is bewaard en is op de typische De Coenewijze voorzien van kentekens. Op de onderkant van de zitting van deze zetel is het dubbele BRANDMERK van de firma De Coene aangebracht; een gestileerde eikel en DE COENE Frs, MODELE DEPOSE. Maar ook is op de typische De Coenewijze de naam van de koper ‘M. Buyse’ geschreven.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Vervolg
    Van dit model van zetel is in de De Coene-archieven een zeldzame prachtige aquarel (petit fauteuil) bewaard in het De Coene-aquarellenalbum PROJETS SPECIAUX.

    De zetels werden gebogen uitgevoerd. Het buigen van grote multiplexplaten was in de jaren dertig een zeer vooruitstrevende techniek die enkel de firma De Coene perfect beheerste. Hiervoor was De Coene in de jaren dertig wereldwijd bekend.

    Op de wereldtentoonstelling van 1937 in Parijs waren in het Belgische paviljoen verschillende ensembles van de firma De Coene uit Kortrijk te zien. Onder andere was er een leefruimte in de laat-art-deco-modernistische stijl en in geceruseerde eik uitgevoerd, te zien. Een afbeelding van deze leefruimte heeft de gekende Franse kunsthistorica Anne BONY in haar boek ‘Meubles et Decors des Années 40’ van november 2002 op pagina 141 afgedrukt. De foto werd door de Stichting De Coene, vzw, aan Anne BONY bezorgd. Deze foto geeft een beeld van hoe men de moderne levenswijze van het einde van de jaren dertig vorm gaf en die ook in het ‘Châlet de Deurle’ door de firma De Coene werd toegepast. Vermoedelijk was het de De Coenetopdesigner Paul VANDENBULCKE (1916-1974) die, in samenwerking met Arthur DELEU (1884-1966), het ontwerp van dit interieur heeft gemaakt. Immers toen in 2010 de inboedel van de weduwe van Paul Vandenbulcke, Fernande HAGE, werd geïnventariseerd, was de tafel, in geceruseerde eik, van de Expo van Parijs uit 1937 erbij.

    Van de uitbating van het café-restaurant ‘Châlet de Deurle’ van vóór W.O.II is voorlopig weinig geweten. Voor de uitbating vanaf 1945 zijn wij door Mevrouw Christine DUMORTIER uit Moeskroen op de hoogte gebracht van het reilen en zeilen van het ‘Châlet de Deurle. Immers haar ouders Charles DUMORTIER-Marie MESTDAGH runden vóór W.O. II het café-restaurant ‘Châlet du Pottelberg’ te KORTRIJK op de Pottelberg, op de baan naar Moeskroen. Door de bombardementen op Kortrijk op het einde van W.O. II werd hun zaak beschadigd en moest worden afgebroken. Dit ‘Châlet du Pottelberg’ was op bijna identieke wijze als het ‘Châlet de Deurle’ door de firma De Coene op het einde van de jaren dertig ingericht. De familie Dumortier-Mestdagh nam in 1945 ‘Châlet de Deurle’ over en bracht de De Coenemeubelen van Kortrijk naar Deurle, zodat men de zaak met meerdere zitplaatsen kon uitbreiden. De meubelen uit Kortrijk werden door de firma De Coene op hun typische wijze met de naam van de Kortrijkse eigenaar van ‘Châlet du Pottelberg’, ‘M. Truffaut’, getekend.

    Mevrouw Christine DUMORTIER heeft verschillende zwart-wit foto’s bewaard van toen haar ouders het ‘Châlet de Deurle’ van 1945 tot 1956 hebben uitgebaat. Men kan op de foto’s bemerken hoe prachtig de tuin was met zicht op het winterlandschap aan de Leie in 1950 aldaar. Toen haar ouders hun activiteit in Deurle beëindigden werden de losse meubelen, de zetels en de bijzetstoeltjes, naar Moeskroen overgebracht, waar zij toen woonden.

    Vermoedelijk is de toog van De Coene nog een langere tijd in Deurle in het interieur gebleven. Misschien zijn ook een aantal losse meubelen, zoals ronde tafels en barkrukken, in Deurle gebleven.

    Hostens Noël, Oostnieuwkerksesteenweg 14, 8800 Roeselare, Telefoon en Fax: 00 32 (0)51/ 20 88 97; GSM: 00 32 (0) 496 259 169; E-mail: hostens.noel@skynet.be

    BeantwoordenVerwijderen
  3. vervolg 2
    De zaak werd in 1956 door de brouwerij RIVA, van Maurice DE SPLENTER, Wontergemstraat, te Dentergem, overgenomen. In het gemeentehuis van Sint-Martens-Latem zijn de plannen bewaard van de uitbreidingsaanvraag uit 1969. Het was architect Joost VROMMAN (1929-2011) uit Wingene die de plannen ‘Uitbreidingswerken Drankgelegenheid RIVA’ heeft opgemaakt. Door de uitbreiding heeft het gebouwencomplex het uitzicht van een jaren vijftig-zestig ontwerp gekregen. Ook het gebruik van het nieuwe lettertype, ‘Riva’, en de kleuren van de beschildering maakten het uitzicht hedendaagser.
    Maar bij deze restyling was het mogelijk dat in het oude gedeelte nog De Coene-elementen bewaard zijn gebleven, misschien zelfs tot aan de brand in 1990.

    Misschien zijn bij particulieren nog foto’s van zowel de PAX, later het CHALET DE DEURLE en uiteindelijk de RIVA-DEURLE bewaard gebleven, waarop zowel het exterieur als het interieur uit de verschillende perioden, van de jaren twintig tot de jaren tachtig, is te zien. Misschien zijn De Coenemeubelen van de jaren dertig reeds vóór de brand in 1990, wegens herinrichting, op andere plaatsen terecht gekomen en nog bewaard. De De Coenemeubelen zijn onder andere herkenbaar door stempels, brandmerken en geschreven namen en cijfers die op de onderkant of de rugzijde van de meubelen zijn te zien. Ook verhalen over deze drie interieurs hadden wij graag ontvangen.
    Wanneer men nu op deze locatie voorbijkomt, is er niets dat aan dat rijke verleden herinnert. Op een virtuele wijze pogen wij dat prachtige erfgoed te reconstrueren.
    Aanvullingen, opmerkingen en suggesties zijn steeds welkom.

    Hopende u hiermede van dienst te zijn geweest, danken wij bij voorbaat voor uw constructieve medewerking,

    met de meeste hoogachting,

    Noël Hostens, Ingenieur-architect,
    Onderzoeker De Coene meubeldesign Kortrijk 1900-1975,
    Oostnieuwkerksesteenweg 14, 8800 Roeselare
    Tel. & Fax:00 32 (0) 51/ 20 88 97; GSM: 00 32 (0) 496/ 259 169;
    E-mail: hostens.noel@skynet.be
    Website: www.decoeneartvillage.be

    BeantwoordenVerwijderen